Een jaarwisseling geeft altijd overdenkingen. Zo ook die van de afgelopen keer. De klok raakte de tijd van 12 uur aan, mijn 63e jaarwisseling was een feit. De appjes met de beste wensen voor het nieuwe jaar, rolden binnen. De meeste waren volgens mij identiek aan de voorgaande jaren. Tussen al die teksten was er één die op viel: ‘de beste wensen en ga genieten van je derde levens fase !’. Het was een duidelijke opdracht van een goede vriend. Op dat moment wist ik niet wat ik daar nu mee moest. Ik reageerde maar met een opgestoken duim. De opdracht bleef door mijn hoofd spoken.
Waar hebben we het eigenlijk over ? Ik ging op onderzoek uit. De derde levensfase gaat over de periode tussen het moment dat je stopt met je (echte) werkende leven én het moment van gevorderde ouderdom en kwetsbaarheid. Zeg maar de levensfase met nog veel lusten en nog weinig lasten. Het aantal mensen in Nederland dat zich in deze fase bevindt wordt geraamd op ruim 2 miljoen, dat is toch zo een 12 % van onze bevolking. Het blijkt dat begin 2020, vlak voor het uitbreken van de Corona pandemie een advies over de derde levensfase is uitgebracht door de Raad voor de Volksgezondheid.
Met aandacht heb ik het advies gelezen, niet in de laatste plaats omdat ik in de doelgroep val. Ik ben dus één van die 2 miljoen, het klinkt als een lot uit de loterij. Niets is minder waar. Helemaal als zo een adviesorgaan ook nog formuleert dat deze fase niet alleen een geschenk is maar ook dat het een periode van verwerken van verlieservaringen is. De autonomie over de verdere inrichting van het bestaan, de verbinding met anderen en de betekenis van mijn leven is aan de orde. De noodzaak voor het beantwoorden van de levensvragen zijn mogelijk crucialer en onontkoombaarder dan ooit. Het wordt hoog tijd om je voor te bereiden op wat je nog wil doen en waar je mee moet stoppen. Niet beantwoorden van deze vragen is geen optie.
De kans is volgens mij vrij groot dat van die ruim 2 miljoen mensen er een behoorlijk aantal zijn die hulp moeten gaan zoeken. Een gouden tijd is aangebroken voor psychologen, coaches en intervisiegroepen over het tekort van het teveel. Ik hoop wel dat de kosten hiervan niet gedeclareerd kunnen worden bij de zorgverzekeraar. De stijgende zorgpremie en de kosten van vergrijzing zet de solidariteit al genoeg onder druk.
En over mij, het geschenk van de derde levensfase ga ik binnenkort uitpakken, hoewel ik moet erkennen dat stoppen niet meevalt. Maar de tijd dringt in die zin, het oplopen van een virusje kan voldoende zijn om uiteindelijk geen antwoord meer te hoeven geven. En dat wil niemand denk ik. Mijn vriend heb ik inmiddels geappt : ‘Het leven is slopend maar geniet met volle teugen, jij ook ?’.